Breitner als fotograaf

G.H. Breitner, Meisje in kimono (Geesje Kwak), 1893.
Foto: collectie RKD

Vijftig jaar geleden ontving het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) in een schenking foto's en negatieven van schilder George Breitner (1857-1923). In november 2011 maakt het RKD een database met 2.300 foto's en begeleidende tekst online toegankelijk. Hoewel Breitner's foto's aanvankelijk slechts als studies voor zijn schilderijen werden gezien, worden ze inmiddels ook hoog gewaardeerd om hun artistieke kwaliteit. Verder vormen ze een interessante documentatiebron over het Amsterdam rond 1900.

Wie de originele foto's van Breitners van dichtbij wil zien, kan nu terecht in het Van Gogh Museum. Een selectie van zijn werk is opgenomen in de tentoonstelling Snapshot. Schilders en fotografie, 1888-1915, naast foto's van tijdgenoten Pierre Bonnard, Maurice Denis, Henri Evenepoel, Henri Rivière, Felix Vallotton en Edouard Vuillard.

Collectie Expressionisme MoMA

Het Museum of Modern Art (New York) heeft een website gewijd aan haar collectie Duitse expressionistische werken op papier. De site geeft een mooi overzicht van deze vernieuwende 20ste-eeuwse kunststroming. Ze bevat een tijdlijn en zoekmogelijkheid door de collectie van meer dan 3.000 objecten via thema, stijl, kunstenaar, tijdschriften, etc. In de geillustreerde boeken kan virtueel worden gebladerd. Alle grote expressionisten zijn vertegenwoordigd: van Max Beckmann en Otto Dix, tot Paul Klee en Egon Schiele.

'Kleine' wereldtentoonstellingen

Foto: http://greatexhibitions.blogspot.com

De University of Wolverhampton organiseert op 26 en 27 april 2012 het interdisciplinaire symposium Great Exhibitions in the Margins, 1851-1938. De wereldtentoonstellingen uit het verleden zijn een rijke bron van informatie voor onderzoekers, maar tot nu toe ging de aandacht hoofdzakelijk uit naar die in de grote steden van Europa en Amerika. Vanwege de enorme publiek belangstelling hebben echter ook kleinere steden als Luik, Poznan en Edinburgh een poging gedaan om een great exhibition te organiseren. Deze waren weliswaar kleiner in omvang, maar de ambities waren groot, omdat deze evenementen het doel hadden de stad internationaal te profileren. Het symposium besteedt aandacht aan de invloed van de grote op de kleine evenementen, de wijze van tentoonstellen, de relatie met visuele cultuur en andere aspecten van het fenomeen. Naar aanleiding van het symposium zal een publicatie verschijnen en wordt een academisch netwerk opgezet. Geinteresseerden kunnen nog tot 1 november a.s. een suggestie voor een paper indienen. Meer informatie is te vinden op de blog van de organisatie.

Kunst en nationaalsocialisme

De komende periode is er veel aandacht voor de relatie tussen nationaalsocialisme en kunst. In München vindt op 20 en 21 oktober a.s. het congres Die Grossen Deutschen Kunstausstellungen 1937-1944/45 plaats, georganiseerd door het Zentralinstitut für Kunstgeschichte i.s.m. het Haus der Kunst. Het congres behandelt de door de nazi's goedgekeurde tentoonstellingen in het voormalige Haus der Deutschen Kunst. Tevens wordt de nieuwe database http://www.gdk-research.de/ gelanceerd, waar voor het eerst alle destijds getoonde werken zijn te zien. Meer informatie via gdk@zikg.eu.

Eveneens op 20 en 21 oktober a.s. wordt in Wenen het congres Das Künstlerhaus im Nationalsozialismus Tagung gehouden. Hier wordt de rol die het Künstlerhaus en haar medewerkers in het nationaalsocialisme speelden, besproken. Meer informatie via: office@k-haus.at.

Op 22 februari 2012 wordt The Challenge of Nazi Art georganiseerd door de College Art Association, Los Angeles. Hier wordt gekeken naar wat onder ‘nazi kunst’ wordt verstaan, hoe de kunstmarkt er destijds uitzag, wat het doel van  kunstuitingen in deze periode was, etc. Meer informatie via: vandykeJ@missouri.edu.

"The End is Nigh!"

Bijbelse taferelen, hel en verdoemenis, het einde der tijden. Zelden zijn ze zo mooi en meeslepend in beeld gebracht als door de Engelse Romantische kunstenaar John Martin (1789-1854). Zijn werk is nu te zien in Tate Britain (Londen) in de tentoonstelling: John Martin. Apocalypse. Het werk van deze visionaire schilder was in zijn tijd zeer populair; het grote publiek kon geen genoeg krijgen van zijn apocalyptische voorstellingen. Maar kunstcritici waren minder gecharmeerd en vonden zijn werk  'distasteful': te dramatisch en theatraal. Vraag is echter welke ingetogen apocalyps zij dan wel voor ogen hadden?

John Martin, The Great Day of His Wrath, 1851-53.
Foto: Tate Britain, Londen.

De invloed van Martin's schilderijen is terug te zien in de latere popcultuur, onder andere in films, albumhoezen en animaties. De tentoonstelling (een samenwerking met de Laing Art Gallery in Newcastle) is het grootste overzicht van Martin's werk sinds zijn overlijden. Onderstaande promo brengt de bezoeker alvast in de juiste stemming:

Surrealisme en egyptomanie

Het interdisciplinaire tijdschrift Dada/Surrealism heeft een call for papers verspreid voor het thema-nummer 'Wonderful Things': Surrealism and Egypt, dat in 2012 zal verschijnen. Het is dan 90 jaar geleden dat Howard Carter (1874-1939) het graf van Toetankhamon opende en een 'egyptomanie' in de kunsten veroorzaakte (de tweede ronde, want een eerste volgde op de publicatie van Description de l'Égypte in 1808-1829). Met name surrealistische kunstenaars zoals Man Ray, Leonora Carrington, Lee Miller en André Breton waren gefascineerd door de architectuur, mystieke symboliek en vormgeving van het oude Egypte. Suggesties voor bijdragen (max. 250 woorden) zijn welkom tot 16 oktober 2011. Meer informatie op deze website.