Congres: Omar Khayyam

Een van de belangrijke inspiratiebronnen van 19de-eeuwse kunstenaars was de Rubaiyat of Omar Khayyam, een vertaling van een perzisch gedicht uit de 11de eeuw door Edward FitzGerald (1809–1883). De geillustreerde uitgaven met tekeningen van Edmund Dulac (zie afbeelding) en Arthur Rackham staan bij menig liefhebber op de boekenplank.
Op 5 juli 2009 wordt het internationale congres The Legacy of Omar Khayyam: Mathematician, Philosopher, Astronomer and Poet geopend met uitvoering van muziekstukken die aan het werk zijn gerelateerd. Het eerste deel van het eigenlijke congres vindt vervolgens plaats in Leiden op 6 en 7 juli, het tweede deel in Cambridge op 8, 9 en 10 juli. In Leiden wordt het leven en werk van Khayyam als kunstenaar, wetenschapper en dichter beschouwd, terwijl men in Cambridge vooral kijkt naar Edward FitzGerald en de impact van de Rubaiyat op Engelse literatuur. Meer informatie en het Leidse programma zijn te vinden op de website van de universiteit.

Kennisarchitectuur

De laatste tijd belanden de meeste persberichten die wij van het NAi ontvangen in de prullebak, niet op deze blog. Het nieuwe beleid lijkt zich vrijwel uitsluitend te concentreren op hedendaagse architectuur en stedebouwkundig beleid, alsof de aandacht voor het historische erfgoed een paar treden lager op de prioriteitenlijst is komen te staan. Jammer, vooral omdat de Stichting Bonas, die dit wel tot haar primaire aandachtsgebied rekent, zoveel minder middelen tot haar beschikking heeft om hiermee naar buiten te treden.
Maar binnenkort vindt een evenement plaats, dat wel onze aandacht trok. Op 6 juli 2009 begint de workshop The Architecture of Knowledge. Public Library of the Future. Professionals en studenten brainstormen twee weken lang om een ontwerp voor de ‘bibliotheek van de toekomst’ te creëren op een symbolische plek: de bibliotheek en collectievleugel van het NAi.
Bibliotheken zoeken naar nieuwe mogelijkheden om (jonge) raadplegers te trekken, zoals het openen van gamecorners. Zij plannen nieuwe huisvesting, herhuisvesting of herinrichting. Is die nieuwe huisvesting toegerust voor de toekomstige taken van de bibliotheek? Kan ze nog volstaan met de klassieke invulling? Vroeger was een bibliotheek een kennis-tempel, maar in de huidige maatschappij is haar opzet en functie veranderd, wat ook aanpassing van de locatie vraagt. Een grondige analyse van deze veranderingen maakt deel uit van het project The Architecture of Knowledge. Goed of slecht nieuws voor ouderwetse boekenwurmen zoals wij? Zet het 'stilte'-bordje maar vast in een vitrine.

Theaterlied

De meest recente uitbreiding van Het Geheugen van Nederland betreft de omvangrijke verzameling bladmuziek van theaterliedjes uit de collectie van het Theater Instituut Nederland.
De collectie Theaterlied omvat het Nederlandstalige repertoire, dat door Nederlandse artiesten in het theater ten gehore is gebracht. De getoonde collectie omvat 11.500 stuks bladmuziek, waarvan veel uit de periode rond 1900, vaak afkomstig uit bezit van artiesten of hun nabestaanden. De collectie is gedigitaliseerd met subsidie van Metamorfoze, het nationale programma voor het behoud van het papieren erfgoed.
De omslag van de bladmuziek diende als reclame voor het liedje. Daarom zijn deze vaak fraai vormgegeven, wat het bladeren door de collectie een aangename bezigheid maakt.
De teksten zelf bestrijken alles wat een mens kan bezighouden, waaronder natuurlijk de pasgevonden of pasverloren liefde.
Alle bladmuziek en dertig geluidsopnamen kunnen voor eigen gebruik worden gedownload dankzij auteursrechtelijke afspraken met auteursrechtorganisatie Musicopy.

[Afbeeldingen: J.P.J.H. van Clinge Doorenbos, Alcohol, ca. 1925. Collectie TIN, Amsterdam, signatuur CLI2; Frederik van Monsjou, Artistje, ca. 1925. Collectie TIN, Amsterdam, signatuur H7]

Indisch Familie Archief gaat verhuizen

De Stichting Indisch Familie Archief, opgericht in 1972 door Dick Visker, verzamelt en presenteert documentatie, die een inzicht geeft in de geschiedenis van Nederlands-Indische families. Het bewaren en toegankelijk maken van deze informatie is van belang, omdat het historisch besef en kennis over het onderwerp vergroot. Deze activiteiten worden mogelijk gemaakt door donateurs van de stichting.
Vanaf 1 september 2009 wordt het Indisch Familie Archief, voorlopig voor een periode van 5 jaar, gevestigd op de studiezaal van het Haags Gemeentearchief aan het Spui. Het is daar beter toegankelijk voor (oudere) bezoekers dan op de oude locatie aan de Stadhouderslaan. Ook kan het Gemeentearchief professionele opslag en beheer van het kwetsbare archiefmateriaal garanderen.

Haering party!

Koninklijke De Swart hield vandaag haar jaarlijkse Haering Party. Nu begeven wij ons zelden in het Haagse borrelcircuit - we zijn niet van die netwerktijgers, eerder kittens. Maar de dames K&WH waren hier wel van de partij in het kader van de samenwerking aan de zakboekjesreeks Den Haag rond 1900 met De Nieuwe Haagsche, dochter van KDS. U heeft wat gemist hoor. Alle geïnteresseerden konden een kijkje nemen in de drukkerij, waar het lawaai en productiegeweld van de vele drukpersen nooit stilvalt. Daarna werden de gasten getrakteerd op een keur aan culinaire verleidingen en begeleidende drankjes. Niet alleen een Scheveningse viskar, volgeladen met de beloofde haering, oesters, boterzachte paling en andere mooie zeevruchten (met, jawel, zelfs Deense Aquavit op ijs!). Het feestje werd opgeluisterd met een spectaculaire drum- en dansband, die in de wijde omtrek te horen moet zijn geweest. Bij deze zonnige borrel bereikte het gezelschap al snel het stadium van gezelligheid en geanimeerde gesprekken, maar dat bleek slechts een voorafje. Er stond ook nog een compleet asperge-buffet klaar. Met andere woorden, de gastheer heeft met deze party laten zien, dat dit bedrijf een ster is in niet alleen drukwerk, maar ook relatiebeheer. Krijgen we volgend jaar weer een uitnodiging?

Geen babbeltruc

De architectuur in Den Haag is rijk aan glas-in-lood, van bovenlichten tot tochtpuien. Al eerder kondigden wij via deze blog een geplande publicatie over het onderwerp aan. Graag doen we u verslag van de tussenstand. Na het raadplegen van literatuur en de bestanden van het Gemeentearchief, Gemeentemuseum en Gemeentelijke Dienst Monumentenzorg werd duidelijk dat er schrikbarend weinig documentatie of beeldmateriaal van Haags glas-in-lood voorhanden is. Een overzicht of register over het onderwerp bestaat nog niet (en zelfs al is een gevel beschermd, het glas daarin heeft op zich geen monumentenstatus).
Dus hebben we alternatieve wegen bewandeld, in de eerste plaats Flickr en Funda. Veel stadgenoten leggen als amateur of professioneel fotograaf de details van architectuur vast en maken hun werk toegankelijk via creative commons licenties op Flickr. Een aantal van hen stelde op verzoek hun foto’s beschikbaar voor het boekje. Daarnaast bleek zoeken op Funda een goede manier om glas-in-lood in particuliere panden op te sporen. Ook van makelaars – op één chagrijnige na – kregen we toestemming voor gebruik van beeldmateriaal.
En natuurlijk zijn we op de fiets gestapt. Zelf door de stad zwerven bleek verreweg de beste manier om verborgen juweeltjes op te sporen. Maar van buitenaf gefotografeerd is glas-in-lood vaak onopvallend, terwijl van binnenuit gezien de kleuren in het zonlicht spetteren. Aanbellen bij particulieren dus, met de vraag of we een foto mochten maken vanuit de hal of woonkamer. Hoewel een enkeling aanvankelijk in de veronderstelling verkeerde dat er Jehova’s voor de deur stonden, en één mijnheer toch echt eerst de mening van zijn op dat moment afwezige echtgenote moest vragen, werkte nagenoeg iedereen spontaan mee. Terwijl in de media voortdurend gewaarschuwd wordt voor babbeltrucs, blijken Hagenaars zonder achterdocht bereid om vreemden in hun woning toe te laten, zo lang het maar in het belang van de kunstgeschiedenis is. Daarbij gaven vele bewoners aan, het fijn te vinden dat het onderwerp eindelijk eens aandacht krijgt. Ook vele bedrijven en winkeliers namen de moeite om ons te ontvangen of zelf een foto aan te leveren. En in afwezigheid van de eigenaar bleek een groep Poolse bouwvakkers wel bereid ons binnen te laten, nadat we in gebarentaal hadden uitgelegd waar we voor kwamen. De auteurs danken alle betrokkenen hartelijk voor hun vriendelijke medewerking! Over het eindresultaat zullen we u binnenkort nader berichten.

Mi Enjoy

Bewoners van de Haagse Bomenbuurt zullen beamen dat, als er één ding de afgelopen 25 jaar node gemist werd in het winkelgebied rond de Thomsonlaan/Fahrenheitstraat, dat een gezellige lunchroom was. We hebben dan wel een snackbar en diverse kroegen, en een bakker met een terrasje, maar die beantwoorden niet aan alle behoeften van het winkelend publiek, laat staan die van ladies who lunch. Toen in een leegstaand pand middels een raamposter de vestiging van een lunchroom werd aangekondigd, werd onze verwachting hooggespannen. Het pand bleef echter maandenlang ongeopend in staat van verbouwing omdat, zo blijkt achteraf, de gemeente ongewoon langzaam was met vergunningen.
Maar nu is het dan echt zover: bij Mi Enjoy kunt u ontbijten, lekker lang koffie leuten en heerlijk lunchen, bij mooi weer ook aan tafeltjes aan de straatkant of op het tuinterras aan de achterzijde. Op de kaart staan – tegen bijna ouderwetse horecaprijzen - natuurlijk tosti’s en broodjes, maar ook salades, omeletten en mooi opgemaakte luxe broodjes, en voor de stevige trek een aantal warme gerechten. Zaterdag is uitgeroepen tot pannekoekendag. Onze favoriet is een Thomsonlaantje, een waldkoorn broodje met rucola, rosbief, ei, alfalfa, pijnboompitten en mosterddressing. Veel winkeliers in de omgeving smeren niet langer zelf hun lunchbammetjes, maar komen ze hier afhalen, en gelijk hebben ze. Het tuinterras is al ingewijd als ons nieuwe ‘buitenkantoor’.