2009/02/25

Congres 'Arts to Enchant'

De Faculteit Kunstgeschiedenis van de Universiteit van Glasgow (Schotland) organiseert op 30 mei 2009 een interdisciplinair congres rond het thema Arts to Enchant: Formations of Fantasy in Visual Culture. Sprekers belichten de rol van fantasie in visuele cultuur, niet alleen als creatieve impuls, maar ook als essentiele artistieke uitlaatklep voor angsten, verlangens en vlagen van irrationaliteit. De besproken media beperken zich niet tot de traditionele kunsten, maar omvatten ook film en animatie, mode, theater, strips en science fiction. Genoemde thema's zijn: 'Fetish/Goth, Fairy tales & Mythology, Dreams/Nightmares, Theoretical ideological and psychoanalytical Fantasy, Aesthetics of Fantasy, Black/White Magic, Performance/Masquerade, Monsters/Monstrosities, The Surreal/The Uncanny, Erotica/Eroticism'.
Tot 13 maart kunnen voorstellen voor presentaties worden ingezonden. Meer informatie: artstoenchant@googlemail.com

[Afbeelding: Frances Macdonald McNair, Ill Omen, or, Girl in the East Wind with Ravens Passing the Moon (1893). Hunterian Art
Gallery, Glasgow]

2009/02/24

Diaghlilev

Begin dit jaar is Sjeng Scheijen aan de Universiteit Leiden gepromoveerd op zijn onderzoek naar het leven van Sergej Diaghilev (1872-1929). Iedereen kent Diaghilev als oprichter van de bekende Ballets Russes in 1909. Hij geldt als een van de invloedrijkste artistieke pioniers van de 20ste eeuw eeuw. Hij had een neus voor talent, was een briljante organisator en had een enorme wilskracht, waarmee hij volgens Scheijen het artistieke schokeffect tot zijn handelsmerk maakte. Direct en indirect was hij een belangrijke invloed op kunstenaars, musici en dansers, waaronder Picasso, Matisse, Cocteau, Derain, Stravinsky, Prokofjev, Debussy, Ravel, Nijinsky en Balanchine. Maar een genie is niet compleet zonder enkele zwakke punten: diverse schandalen leken steeds zijn carrière te zullen beeindigen.
Scheijen is slavist en specialist op het gebied van de Russische kunst van de 19de en begin 20ste eeuw. Hij bracht twee jaar door in archieven in Sint-Petersburg, Perm, Moskou, Cambridge, New York, Washington, Parijs en Londen, waaruit hij niet eerder gepubliceerd materiaal opviste. De resultaten van het onderzoek zijn samengevat in de biografie Sergej Diaghilev. Een leven voor de kunst (Uitgeverij Prometheus/Bert Bakker, ISBN 9789035129979, 640 pag., € 45,-).

2009/02/09

Jong Holland herleeft?

Het lijkt wel alsof de redactie onze blog leest. (Zie Het kunsttijdschrift is dood(s) hieronder.) Het voormalige kunsttijdschrift Jong Holland stuurde haar ex-lezers deze week een enquête van een heus marktonderzoeksbureau ten behoeve van een plan voor een heroprichting in digitale vorm.
Zoals dat gaat bij enquêtes, werden er veel vragen gesteld zonder ruimte te geven om de antwoorden te motiveren. Of wij peer review van wetenschappelijke artikelen over onderzoek in de kunstgeschiedenis een goed idee vinden. Ja, natuurlijk. Maar niet als onder deze sjieke term wordt verstaan: steeds dezelfde collega's van de redactie artikelen voorleggen. Dat leidt tot een eenzijdige benadering, die we in de oude gedrukte vorm al meenden te bespeuren. Of wij personalia en tentoonstellingsaankondigingen in een nieuw digitaal tijdschrift opgenomen willen zien? Nee. Maar waarom niet? Die vinden we al in de diverse digitale nieuwsbrieven van andere organisaties op het vakgebied en in digitale tentoonstellingsladders. De inbox slipt zo vol van elkaar overlappende berichtenstromen. Een nieuw Jong Holland moet zich onderscheiden door informatie te bieden die node gemist wordt, zoals verslagen van recent onderzoek van Nederlandse promovendi en interdisciplinaire benaderingen van kunstanalyse, niet vervallen in herhaling van zetten van derden. De gekozen wijze van vraagstelling zal de redactie weinig inzicht geven in de werkelijke behoefte van de lezersdoelgroep. Of we de oude titel terug willen zien keren? Nee. Het oude tijdschrift werd gekenmerkt door een jarenlange worsteling met subsidiegevers en diverse interne beleidsproblemen, waaronder een conservatieve redactie die zich met hand en tand verzette tegen de vernieuwing die nu toch eindelijk plaats lijkt te vinden. Een nieuw digitaal blad verdient een eigen start, zonder negatieve bagage.

Verschuivingen in het museale veld

De afgelopen periode heeft een ware stoeltjesdans in Museumland plaatsgevonden, die ook in 2009 nog vrolijk doorgaat. De Nederlandse Museum Vereniging meldde hierover in de laatste editie van Museumberichten enkele interessante statistieken:

'Alleen al in december [2008] werden meer dan tien directeuren met alle lof uitgezwaaid. (...) Een kwart ging met pensioen, al dan niet onder protest. De anderen zijn toe aan een nieuwe uitdaging in het werk, en niet noodzakelijk in een ander museum. Men kiest even vaak voor het bestaan van freelance adviseur. De nalatenschap bestaat in de helft van de gevallen uit een nieuw of vernieuwd museumgebouw of plannen daartoe. Opvolgers zijn veertigers, enkele uitzonderingen daargelaten, en zij komen voor de helft van buiten het museumvak. Per saldo vertrekken meer vrouwen dan er zijn gekomen.'