2008/12/31

Vrijmetselaarsarchieven als onderzoeksbron


In samenwerking met het Haags Gemeentearchief organiseert de Stichting OVN op 13 februari 2009 een cursus ‘Vrijmetselaarsarchieven als bron voor historisch en genealogisch onderzoek’. Ook voor kunsthistorici vormen de archieven van 18de-, 19de- en 20ste eeuwse loges een belangrijke onderzoeksbron, omdat ze informatie geven over de vele kunstenaars en architecten onder de leden, als ook hun opdrachtgevers.
Logearchieven bevatten onder meer ledenlijsten, notulen van vergaderingen en rituele bijeenkomsten, inkomende en uitgaande correspondentie, financiële administratie en boedelinventarissen. Hieraan zijn allerlei genealogische en statistische gegevens te ontlenen, variërend van de sociale status en beroepen van de leden tot het consumptiepatroon van de vereniging. Ook geven ze inzicht in de interactie van de loge met de lokale bevolking, waaronder haar opdrachtgeverschap voor ambachtslieden, kunstenaars en architecten, en de invloed van de vrijmetselarij op tal van sociale, religieuze, politieke en culturele ontwikkelingen. Ze bevatten correspondentie van vooraanstaande historische figuren, die laat zien hoe individuele leden zich door het broederschapsideaal lieten inspireren. Zo zijn maçonnieke iconografie en symboliek terug te vinden in het artistieke werk van leden, waaronder schilderijen, architectuurontwerpen, sculptuur en zelfs tuinarchitectuur.
Omdat de meeste onderzoekers echter nog volstrekt onbekend zijn met deze rijke bronnen, biedt de cursus hiermee een eerste kennismaking. Doel is om deelnemers basiskennis aan te reiken, waarmee zij vervolgens zelf hun weg kunnen vinden in vrijmetselaarsarchieven en deze als bron bij hun historisch of genealogisch onderzoek kunnen gebruiken. Natuurlijk is er ruimte voor discussie en vragen van deelnemers.
De cursus vindt plaats op 13 februari 2009 in het Stadhuis te Den Haag. Deelnamekosten bedragen € 65,- (leden CBG/Die Haghe: € 55,-), inclusief een gratis exemplaar van de Archiefwijzer maçonnieke archieven, een handige studiegids voor verder onderzoek. Vanwege het beperkte aantal plaatsen is aanmelding vereist. Meer informatie: info@stichtingovn.nl.

2008/12/22

Koken met poedel

Tijdens onze studie waren wij bevriend met Japanologen, en dat laat sporen na. Zoals een grote liefde voor de Japanse keuken en cultuur, met name voor anime, popmuziek en niet-in-woorden-uit-te-leggen interpretaties van wat 'westers' en 'hip' is.
Japan is ver weg, maar Londen is redelijk dichtbij. Wie zijn kerstshopping doet op Piccadilly treft daar Wasabi, een take away concept dat hoognodig in Den Haag ingevoerd moet worden, en Minamoto Kitchoan, een peperdure Japanse koekjeswinkel. Ieder koekje is een kunstwerk, alleen al naar de verpakking kun je uren staren.
Maar we dwalen af. Bij het zoeken naar een recept voor Mochi (blokjes groene thee of rode bonen jelly die bij de thee gegeten worden), kwamen wij op Youtube de onderstaande Kooklessen met Poedel tegen. De presentator is even wennen, maar de recepten zijn authentiek.

DeKadence Bohemian Lands, 1880-1914


In Belgie opent in het nieuwe jaar een dubbeltentoonstelling met een selectie van ca. 300 werken uit de grote Tsjechische musea en privé collecties. Gezien het gekozen thema, 'Decadentie in Bohemen', belooft het een heftige ontmoeting te worden. In het Bohemen van het einde van de 19de eeuw gaven sommige kunstenaars zich geheel over aan hun innerlijke demonen. Zij voedden zich met apocalyptische waanvoorstellingen en identificeerden zich met het sombere lot van tragische Bijbelse en literaire figuren, waaronder Jezus, Judas en Hamlet. Dit Fin de Siècle-onbehagen is het thema van een tentoonstelling in het Stadhuis van Brussel. In het Musée provincial Félicien Rops in Namen is voor het erotisch macabere als thema gekozen, met schilderijen, tekeningen en prenten bevolkt door femme fatales en andere verwaaide demonen. Werk van kunstenaars František Drtikol, Karel Hlavacek, František Kobliha, Jan Konůpek, Frantisek Kupka, Gabriel Max, Alphonse Mucha, Jan Preisler, Max Pirner, Jakub Schineder, Max Svabinsky, Josef Váchal, Franz von Bayros, en vele anderen nemen de bezoeker mee langs twee uitzonderlijke trajecten waarin plezier, overdenking, opwinding en afschuw elkaar afwisselen.

Tentoonstelling: DeKadence Bohemian Lands, 1880-1914, 30/01 t/m 10/05/2009, Musée provincial Félicien Rops, Namen/Stadhuis te Brussel, Belgie.

Blue Shield

Op 7 december 2008 is in Den Haag het nieuwe bureau van Blue Shield, het Rode Kruis voor het erfgoed, opgericht. Daarvoor kwamen vertegenwoordigers van 15 nationale BS-comités uit Europa, Australië en Amerika bijeen. Gezamenlijk stichtten zij de Association of National Committees of Blue Shield (ANCBS). Dit samenwerkingsverband heeft van de gemeente Den Haag kantoorruimte ter beschikking gekregen, conform de profilering van Den Haag als stad van vrede en veiligheid. Voorzitter van de nieuwe vereniging is Karl von Habsburg uit Oostenrijk.
Het nieuwe bureau van ANCBS wordt het wereldwijde aanspreekpunt voor aanvragen voor hulp in geval van nood, zowel natuurrampen als oorlog of andere man-made disasters. Vervolgens worden experts uit de nationale comités gevraagd om adequate hulp te bieden aan musea, archieven en monumenten die bedreigd worden. Daarnaast heeft het ANCBS de taak om rampenplannen te stimuleren in tijd van rust, zodat culturele instellingen beter zijn voorbereid op tijden van nood.

Indisch erfgoed

Den Haag heeft een rijk Indisch verleden. Vele plekken in de stad herinneren daaraan: ornamenten of opschriften op gebouwen of gevels, maar ook interieurs en voorwerpen in particulier bezit, gewoon bij mensen thuis. Er is echter geen goed kwantitief of inhoudelijk overzicht van het Indisch erfgoed in Den Haag. Zolang dat overzicht er niet is, is het erfgoed in kwestie onbeschermd en dreigt het gevaar dat het ongemerkt verdwijnt. Interieurs worden verbouwd, gebouwen gesloopt en voorwerpen bij het grof vuil gezet, terwijl ze voor het Indische geheugen van de stad van groot belang kunnen zijn.
De Stichting Indisch Erfgoed Den Haag (in oprichting) wil een aanzet maken voor een inventarisatie en vraagt daarbij de hulp van Hagenaars. U kunt voorwerpen, interieurs en gebouwen die een band hebben met Nederlands-Indië bij de Stichting aanmelden. Een aanmeldingsformulier en meer informatie is op te vragen via: info@indischerfgoedindenhaag.nl.
De stichting is een initiatief van drie erfgoedinstellingen: Monumentenzorg, Haags Gemeentearchief en het Haags Historisch Museum. Ze werkt nauw samen met de Stichting Tong Tong en instellingen en experts op het gebied van het Indisch verleden van Den Haag. Verkregen informatie wordt bewaard op het Haags Gemeentearchief.

2008/12/08

Kerstkortingen!

Wie nog niet door zijn budget voor de feestdagen heen is, kan zich laten verleiden door verschillende uitgevers die met eindejaarskortingen stunten. Zo heeft wetenschappelijke uitgeverij Brill alle uitgaven van Hotei over Aziatische kunst en cultuur in de aanbieding. Juweeltjes daartussen zijn onder meer Christiaan Jörg, Fine & Curious - Japanese Export Porcelain in Dutch Collections (2003) en Oliver Impey, Japanese Export Porcelain - Catalogue of the Collection of the Ashmolean Museum, Oxford (2002). Deze twee kostbare standaardwerken zijn tot 31 december te bestellen tegen 50% korting.

De Amsterdam University Press geeft 25% korting op alle Engelstalige boeken, die via haar website worden besteld. De leukste daarvan voor vakgenoten is vermoedelijk: Ad Lagendijk, Survival Guide for Scientists: Writing - Presentation - Email (2009). Hoewel bedoeld voor natuurwetenschappers, is deze handleiding ook voor niet-beta's bijzonder nuttig. Lagendijk heeft een uitgesproken mening en geeft dan ook scherp gestelde adviezen voor een succesvolle wetenschappelijke carrière. Daarnaast bevat het boek veel praktische tips over essentiële onderwerpen als van het schrijven van teksten, het presenteren van onderzoek en het verzenden van efficiënte emails - die gelukkig niet allemaal politiek correct zijn. Smaakmakers zijn te vinden op de bijbehorende blog.